Çocuklarda Kabızlık Sorunu

Birçok ailenin tek başına başa çıkamadığı ve çocukluğun birçok döneminde görülen makat kenarı çatlaklar (anal fissürler) önemli bir sorun. Bir yandan neden olduğu ciddi kabızlık, diğer taraftan da zaman zaman artan kanama ve ağrı aileler için kabus olabiliyor. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Çocuk Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Burak Tander, anal fissür ve kabızlık arasında oluşan kısır döngüyü kırabilmek ve çocuğu rahatlatabilmek için kullanılan tedavilerle yüz güldürücü sonuçlara ulaşılabildiğini anlatıyor.

Özellikle anne sütünden ayrılma, ek gıdalara geçiş dönemi ve tuvalet eğitimi sırasında artabilen kabızlıkların da fissürün hazırlayıcısı olabiliyor. Kabızlık durumunda sertleşen dışkı, erişkindekinin aksine, küçük çocuklarda makatın belli noktalarına daha fazla basınç yaparak o noktalarda küçük çatlaklara neden olabiliyor. Bu çatlaklar, kabızlık sürerse, tekrar tekrar sert ve basınçlı dışkı ile karşılaşıyor ve bu durumda çatlak büyüyor. Daha da şiddetlenen fissür, her dışkılamada ağrıya neden oluyor.

Yaşadığı bu sıkıntılı durumu tekrar yaşamaktan korkan çocuk dışkısı geldiği halde ağrı nedeniyle tutmaya çalışıyor. Dışkı ne kadar uzun süre tutulup bağırsak içerisinde kalırsa, içindeki su miktarı o kadar azaldığı için daha da sertleşiyor. Sonuçta her dışkılama bir öncekinden daha da sert, ağrılı ve kanamalı bir hal alıyor.

Sıkıntılı Kısır Döngü Nasıl Kırılacak?

Çocuklarda anal fissürün kendiliğinden geçme ihtimalinin çok düşük bu nedenle çocukta dışkılama sırasında ağrı duyuyor ya da ağlıyorsa veya dışkısının üzerinde ince bir çizgi şeklinde kan varsa ya da dışkı sonrası kan damlatıyorsa mutlaka fissürden kuşkulanmak gerekiyor. Bu durumda vakit kaybetmeden çocuk cerrahisi uzmanını başvurmak gerek. Öncelikle, çocuğun öyküsü alındıktan sonra makatı muayene edilecek. Fissür saptanırsa, hem mevcut kabızlığı, hem de fissürün kendisini tedavi etmeye yönelik bir plan hazırlanır. Böylelikle, kabızlık ve fissür arasındaki kısır döngü kırılmaya çalışılır.

Çocuğun Durumuna Göre Tedavi Farklılaşıyor

Kabızlık tedavisi, çocuğun yaşına ve durumuna göre değişmekle birlikte temel olarak dışkı yumuşatıcı ilaçlar, liften zengin beslenme ve bazı davranış değişiklikleri olarak sıralanıyor. Fissürün kendisinin tedavisinde ise dışkılama sırasında ağrıyı azaltan kremler, makat kenarındaki dışkılamadan sorumlu kasları gevşeten ve rahatlatan sıcak oturma banyoları etkili oluyor. Son yıllarda, fissürleri iyileştirme potansiyeli çok yüksek olan bazı kremler tedavide kullanılıyor. Özellikle erişkinlerdeki anal fissür tedavisinde kullanılan Botilinum toksini yani Botoks’un çocuklara uygun olmadığı için tedavide yer almıyor.

Kronikleşmeye başlayan ve iyileşmesi geciken fissürlerin tedavisinde ise, öncelikle birden fazla ilaç ve yöntemle kombine tedavi uygulanıyor, cevap alınamayan ve yetersiz kalınan durumlarda ise cerrahi olarak “sfinkterotomi” ameliyatlarıyla dışkılama kaslarını gevşetilmesinin sağlanabiliyor.

Sorunun tekrarlama ihtimali var. Önlem almak adına öncelikle kabızlığın tekrar yaşanmaması için çok iyi tedavi edilmesi ve sonrasında da fissürün tamamen iyileştiğinden emin olunması için hekim tarafından kontrol edilmesi gerekiyor.