Çocuklarda Demir Eksikliği Belirtileri

Çocuklarda demir eksikliği nasıl belirti verir? Oluşmasını neler tetikler? Yol açtığı sorunlar, tedavi ve korunma yolları nelerdir? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Nazlı Karakullukçu Çebi konu hakkında şu bilgileri paylaşıyor. 

Çocuğun vücudunda yeterli demir bulunmaması demir eksikliği anemisi gelişmesine yol açabilir. Hızlı büyüyen bebeklerde özellikle ilk 6 aydan sonra ek gıdalara geçilmeksizin yalnız anne sütü tüketilmesi, inek sütüne bir yaşından önce başlanması ve günde 500 ml’den fazla inek sütü tüketimi demir eksikliği gelişmesine yol açabilir.

Erken doğan ve düşük doğum ağırlıklı bebekler demir eksikliği anemisi açısından daha büyük bir risk altındadırlar. Bu bebeklerin vücutlarında depolanan demir 2 ay içerisinde tüketilir. Bu nedenle 9-12 ay arasında en az bir kez kan sayımı yapılmalıdır.

Demir eksikliği anemisi belirtileri nelerdir?

Tüm anemi çeşitlerinde en sık görülen belirti halsizlik ve yorgunluk hissidir. Bebeklerde ve küçük çocuklarda anemi bulguları arasında iştahsızlık, gelişme ve büyümede yavaşlama, katılma nöbetleri ve sık enfeksiyon geçirme bulunabilir.

Demir eksikliği anemisi bulunan kişiler toprak, buz, kahve telvesi, kağıt, kireç, kül ve boya gibi yiyecek olmayan maddelere ilgi duyabilirler. Yiyecek olmayan maddeleri yeme alışkanlığına ‘PİKA’ denilmektedir. Pika’sı olan kişilerde demir ve çinko eksikliği mutlaka araştırılmalıdır.

Demir eksikliği anemisi tanısı nasıl konulur?

Demir eksikliği anemisinin tanısında tam kan sayımı, serum demir düzeyi, demir bağlama kapasitesi ve serum ferritin düzeyi ölçülmelidir.

Ferritin testi, vücut demir depolarını ölçen bir testtir. Enfeksiyon sırasında ferritin düzeyi artar. Bu nedenle demir testleri çocuğun enfeksiyonunun olmadığı bir dönemde yapılmalıdır.

Demir eksikliği anemisi nasıl tedavi edilir?

• Demir (Fe+2) içeren damla, şurup veya kapsüllerle demir eksikliği anemisinin tedavisi gerçekleştirilir.

• Hastanın hemoglobin düzeyi yaşa ve cinsiyetine göre normale ulaştığında, almakta olduğu demir dozu yarıya düşülerek bir ay daha demir verilir. Böylece hastanın demir depoları da doldurulur ve demir tedavisi kesilir. Demir eksikliği anemisinin tedavi süresi 2-3 aydır. Ayrıca hastanın beslenme tarzını değiştirmesi günde 500 ml’den fazla inek sütü içmemesi, demirden zengin kırmızı eti haftada en az üç kez tüketmesi önerilir.

• Demir tedavisine bağlı olarak çocukların dişlerinin boyanabileceği ve kaka renginin siyaha dönebileceği konusunda aileler uyarılmalıdır.

• Çocukların dişlerini fırçalaması ile dişlerdeki renk değişikliklerinin düzelebileceği ve bu boyanmanın kalıcı olmadığı konusunda gerekli bilgilendirmeler yapılmalıdır.

• Demir, C vitamininden zengin meyve sebzelerle birlikte verildiğinde demir emiliminin daha iyi olduğu da akılda tutulmalıdır.