Çocuklara Ödev Yaptırmanın İncelikleri

Ev ödevi bazen hem çocuk hem anne baba hem de öğretmen için içinden çıkılmaz bir hal alabilir. Çocuk için sıkıcı ve zor bir işe dönüşürken, aile için çocuklarını sürekli uyaracakları bir dikkat noktasına, öğretmen içinse ders performansını etkileyecek bir kısır döngüye yol açabilir. Çocuğun ödev yapma sorumluluğuna sahip olması için, ödevin neden yapıldığı bilincine sahip olmamsı gerektiğini belirten Reem Nöroloji Merkezi’nden  Nörolog  Mehmet Yavuz, doğru bir ödev alışkanlığı oluşturmanın yolunun destekleyen ve doğru yolu gösteren anne, baba ve öğretmen tutumlarından geçtiğini belirtiyor.

Öğrenme yalnızca okulla sınırlandırılamayacak bir olgudur. Okul dışındaki sürecinde kontrol edilmesi ve düzenlenmesi gerekir. Okul dışındaki öğrenme süreci, öğrencilerin öğrendiklerinin kalıcılığı açısından çok önemli olduğu gibi, öğrencinin okul dışındaki zamanlarda bireysel ya da grup olarak yaptıkları çalışmalara “ödev” denir.

Doğru Yönlendirmek Çok Önemli

Ödevlerin başlıca amacı, öğrencilerin anne-baba, öğretmen ya da bir başka öğreticiden bağımsız olarak, kendi kontrol ettiği çabalarla tamamlanmasıdır. Böylece çocuk kendi kendine sürekli artan bilgiye ulaşabilir ve o bilgileri işleyerek kendi düşünme biçimini oluşturabilir. Çocukların ödev yapma koşulları, kendi bireysel tercihleri doğrultusunda düzenlenmelidir.

Çocuklarınız Ödev Yaparken…

•  Ses, ışık, mobilya düzeni, ısı vb. gibi değişkenler açısından tercihlerinin belirlenmesi
•  Çocuklara ders çalışacakları ya da ödevlerini yapacakları uygun ortamlar sağlanması
•  Çalışma odasında televizyon gibi dikkatlerini dağıtacak eşya ya da cihazların bulundurulmaması gerekir.
•  Oda ısısını ortalama 23 dereceye ayarlamak ders çalışmak için uygun bir ortam yaratacaktır. Çünkü daha sıcak ya da soğuk ortamlarda, çocukların öğrenme ve algılama kapasiteleri olumsuz etkilenmektedir.

Çocuğun ödev yapma alışkanlığını bilinçli bir şekilde kavrayıp, devamlılığının sağlanması için öncelikli olarak çocuğa ödev yapması gerektiğinin neden önemli olduğu, onun anlayabileceği bir dille açıklanmalıdır.

Bu bilince sahip olmadan ödev yapmaya yönlendirilen çocuklar ödev yapmanın gerekliliğini anlamadan, sadece zorunluluktan dolayı ve özenmeden ödevlerini aceleyle bitirmeye odaklanırlar. Nitekim çocuklar, ödevlerin gereksiz ve angarya görevler olduğunu, kendilerini ders çalışmaktan alıkoyduğunu düşünebilirler. “Ben bunları zaten biliyorum ödeve ne gerek var ki ?” diye yakınabilirler. Bu nedenle ödevlerin de bir çeşit ders çalışma pozisyonu olduğu ve gereksiz bir çalışma olmadığı telkin edilmelidir.

Ayrıca öğretmenler de, çocukları zihinsel ve ruhsal yönden geliştirecek, onları olumlu anlamda eğitecek, çocuklar çalışırken düşündürecek hatta yerine göre eğlendirecek ödevler tercih etmeliler.

Çocuğunuzun Motivasyonunu Yüksek Tutun

Belli aralıklarla ödeve mola verilmesi ve molalarda çocuğu ödüllendirmek, çocuğun ödev yapmaya yönelik motivasyonunu artıracaktır. Çocuğun uyku ve yemek saatlerinin düzenli olmasına özen gösterilmelidir. Çocuk okuldan geldiğinde dinlenmesi için ona belli bir süre verilmelidir. Çocuklar bu süre de anne-babasıyla sohbet edebilir, oyun oynayabilir ve yemek yiyebilirler. Çocuğun ödev yapmak için ayıracağı süreye çocuk ile birlikte karar verilmelidir.

Desteğinizi Eksik Etmeyin

Ödev yapma sürecinde çocuğa hiç yardım etmemek çocukta zorluklar karşısında desteksiz kalabileceği duygusunu uyandırabilir. Burada yardımdan kastımız çocuklar yorulduğunda onların yerine ödevlerini yapmak değil, nasıl yapması gerektiği konusunda çocukları bilgilendirmek, mesela;

•  Sözlüğe nasıl bakacağını göstermek
•  Bilgiye nasıl ulaşacağını öğrenmesini sağlamak
•  Bunları kendi yapabilecek hale gelene kadar yönlendirici olmak

Bu sayede çocuklarımızın, bilinçli bir şekilde ödev yapma alışkanlığı kazanmasına zemin hazırlamakla beraber; kendisiyle ilgilenildiği duygusunu hissettirerek duygusal gelişimine de katkı sağlamış oluruz. Diğer taraftan, anneler ve babalar ödevlere yardım konusunda asla abartıya kaçmamalıdırlar. Ödevlerin tamamının ya da büyük bir kısmının anne-baba ya da aile büyükleri tarafından yapılması, çocukları rahatlığa ve tembelliğe sürükleyebilir. Bazen de çocuklar ödev yapımı esnasında anne ya da babalarından birinin mutlaka yanında durmalarını isteyebilirler. Çocuklara ödevlerin bağımsız olarak kendileri tarafından yapılması gerektiği izah edilmeli ve ölçülü bir şekilde gerekli durumlarda müdahale edilip yol gösterilmelidir. Veliler asla kağıdı kalemi kendi ellerine almamalıdırlar.

Ödevlerini Mutlaka Kontrol Edin

Çocukların yaptığı ödevler hem öğretmen hem de anne baba tarafından kontrol edilmelidir. Ödevlerin okulda öğretmene sunulmadan önce anne baba tarafından kontrol edilmesi, çocuklara yaptıkları hataları düzeltme ve eksikleri giderme fırsatı verecektir. Diğer taraftan öğretmenler, yapılan ödevleri dikkatle incelemeli ve sonraki ödevler için teşvik ve motive edici tutum sergilemelidirler. Çünkü; çocuğun özene bezene hazırlayıp sunduğu ödevlerin, öğretmenler tarafından fazla dikkate alınmaması, onların ödev yapma hatta ders çalışma şevklerini kırabilir. Şayet çocukların “ödev yapacağım da ne olacak, öğretmen bakmıyor bile” tarzından serzenişleri olursa, vakit geçirmeden öğretmenlerle iletişime geçilmelidir.

Evdeki Huzur ve Aile Bireylerinin Tutumu Önemlidir

İyi bir ev ortamı ve aile ilgisinin, ödev yapmada ve akademik başarıyı arttırmada önemli bir rolü vardır. Ödev yapma sürecinde ailelerin çocuklarına karşı tutumları oldukça önem taşımaktadır. Ailelerin olumsuz tutumları çocukları ebeveynlerinden ve ödev yapma alışkanlığından uzaklaştırabilir.

Öğrencilerin ev ödevleri ile ilgili olumsuz tutumları; ailelerin engellemeleri, ısrarları ve destek sağlamamalarından kaynaklanabilir. Bu nedenle çocuğun çabaları anne-baba tarafından takdir edilmeli, çocuğa her zaman desteklendiği hissi verilmelidir. Ödev yapma sürecinde ebeveynler, çocuğun direnci ile karşılaşırlarsa çocuğu ödev yapmaya motive etmek için olumlu bir dil ve ılımlı bir tutum sergilemelidirler. Buna rağmen çocuğun direnci ve ödev yapmaya olan isteksizliği devam ediyorsa anne-babalar öncelikle öğretmeniyle işbirliği içine girmeli, gerek görülürse okulun veya başka bir birimin rehberlik hizmetinden destek almalıdırlar.

Uzman Dr. Mehmet Yavuz’a göre; aileler bu çabalarını çocuklarında gösterirlerse ödevler büyük olasılıkla daha etkili hale gelecektir. Öğrencilerin ödevlere karşı tutumları daha olumlu olacak ve ödevler konusunda aile içi çekişmeler azalacaktır.