Kardeş Kavgalarında Ebeveynlerin Alması Gereken Tutumlar

Çok çocuklu ailelerde kardeşler arası kavgalar, çatışmalar yaşanabiliyor. Çocuğun benlik oluşturması, sosyalleşme aşamaları sürecinde bu tarz çatışmalar yaşanması olası olan ama doğru yönetilmesi gereken anlardır.  Psikolog - Oyun Terapisti Hazal Sümbül Kayaş’tan kardeşler arası çatışmalarda ebeveynler nasıl bir davranış sergilemeli konusunda bilgiler aldık.

     İnsanoğlunun yaşamında sosyalleşme ve iletişim yeteneklerinin sınandığı ilk çatışmalar kardeşler arası yaşanan çatışmalardır. Bu çatışmalar ebeveynlerin tutumu ile olumlu iletişim ve benlik geliştirmemize, sağlıklı ilişkiler kurmamıza yardımcı olur. Bu durumda kilit nokta olan ebeveyn tutumları hakkında olay anında ve önleyici stratejiler olmak üzere bazı ipuçlarını siz değerleri okurlarımızla paylaşmak istiyorum.

Güvenli alan oluşturun

  Çatışma esnasında ebeveynlerin kullanması gereken stratejilerden ilki ‘’güvenli alan oluşturun’’. Kardeşlerin yaşları, cinsiyetleri ne olursa olsun çatışma esnasında fiziksel ya da duygusal şiddet kullanan taraf varsa öncelikle bunu durdurmak.  Her iki tarafı gerekiyorsa bir süre birbirlerinden uzaklaştırarak sakinleşebilecekleri yerler hakkında seçenek sunmak. ‘’ Balkonda hava almayı mı tercih edersin, odanda kalmayı mı?’’

Kimin neye ihtiyacı var?

Eğer bu ölçüde büyük bir tartışma yoksa olay esnasında kimin neye ihtiyacı var ve anlaşılmayan durum nedir bu noktalarda kolaylaştırıcı olun. Örneğin; iki çocuğunuza da eşit miktarda atıştırmalık verdiniz ama biri diğerinin tabağındakini izinsiz aldığı için aralarında tartışma çıkıyor. Sizin bu esnada ikisine de eşit miktarda verdiğinizi söylemeniz çözüm sağlamayacaktır. İzinsiz alan çocuğa “Yiyeceklerin senin için yeterli gelmedi mi?”, “Yeterli gelmediyse kardeşininkini bırak sana ben getiririm, kardeşinden izin almayı denemelisin” gibi söylemlerle uzlaşmalarında kolaylaştırıcı olabilirsiniz.

Kendinizi yatıştırın    

Kullanabileceğiniz ikinci stratejiye gelirsek çatışmada güvenli alan oluşturduktan sonra ‘kendinizi yatıştırın’ ve kendinize şunları sorun. Burada tam olarak kim ne yaptı? Neden yaptı? İki tarafında tam olarak neye ihtiyacı var? Çatışmayı sıcağı sıcağına çözmek yerine kendinize ve çocuklarınıza zaman vererek konuşmayı erteledikten sonra ayrı ayrı konuşun ve sorunu çözemezlerse ailece bir arada istişare etmeyi teklif edin.

Çözüm çemberi

Bu istişare esnasında mutlaka temel kurallarınızı gözden geçirin, adil olmaya özen gösterin ve kardeşler arası farklılıklar konusunda açık olun. Ailece sağlıklı iletişim kurarak problemlere çözüm arayacağınız bu istişare zamanlarının bir ismi dahi olabilir örneğin; “Çözüm Çemberi”. Çözüm çemberindeyken; herkesin sırayla söz hakkı alarak konuşması, oturarak konuşması gibi belirlediğiniz önleyici kuralları çocuklarınıza aktarın.

Ebeveyn olarak önceden bir strateji belirleyin    

Çocuklarınızla çatışmalarını önleyici stratejilerinizi tutarlı olarak sunmanız için onlarla konuşmadan önce anne baba olarak kendi aranızda konuşun. Ailece problemli zamanın konuşulduğu anda önleyici stratejilerinizden ilki; her iki taraf içinde “kapsayıcı temel kurallar belirlemek” olabilir. Örneğin; kimse kimseye fiziksel zarar veremez, aşağılayıcı ya da kaba konuşmalar yapamaz, bunlar yaşanır ve tartışma büyürse her iki taraf sakinleşmek için uzaklaşır, evde bir büyükten yardım ister gibi... İkincisi roller ve sorumlulukları paylaştırın.

Siz bir takımsınız   

Üçüncüsü paylaştıkları deneyimler için teşvik edici olun. Dördüncüsü onları bir takım olarak gördüğünüzün altını çizin bazen takımlarda fikir ayrılıkları ya da problemler yaşansa da başarı birlikte sağlanır, takım çalışmalarını mutlaka ödüllendirin. Son olarak çocuklarınızın birbirleri ile empati kurmalarına destek olun bu hem düşüncelerini hem duygularını anlamalarını sağlayarak olumlu bir ilişki inşa etmelerine destek verecektir.