Çocukların Kulağı Neden Ağrır?

Çocuklarda kulağın fiziksel yapısı ve enfeksiyonlara yakalanma sıklığı, kulak hastalıklarını daha sık yaşamalarına neden oluyor. Bu durum da daha çok kulak ağrısı demek… Kulak iltihaplanmalarının nedenleri ve tedavisi hakkında Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Ali Talay bilgiler veriyor.

Kulak ağrısı çocuklarda sık rastlanan bir rahatsızlık olup, hem kulağı ağrıyan çocuk hem de anne baba için sıkıntılı bir durumdur. Özellikle çocuk şikayetlerini ifade edemeyecek bir yaştaysa tüm ailenin huzuru kaçar ve ne yapacaklarını bilemez hale gelirler.

Kulak ağrıları, kulak hastalıklarından veya kulağa komşu bölgelerden kaynaklanan hastalıkların ağrılarının kulağa yansıması nedeniyle ortaya çıkabilir. Kulak ağrısının birçok sebebi olabilir ve bunun nedeni de kulağın duyusal uyarısının fazla olmasıdır.

Kulak ağrıları ve orta kulak iltihabı çocuklarda daha fazla

Kulak ağrısının en sık görülen nedeni enfeksiyonlardır. Orta kulak enfeksiyonları, kulak zarının hemen arkasındaki orta kulağı geniz bölgesine bağlayan östaki borusunun tıkanması sonucu orta çıkar. Burun alerjisi, sigara dumanı, sinüzit, soğuk algınlığı, kalıtım ve alerji gibi faktörler tıkanıklığa yol açabilen sebeplerdir.

Çocuklarda orta kulak enfeksiyonu yetişkinlere oranla daha yaygındır. Çünkü çocukların kulaklarındaki östaki borusu daha kısa ve yataydır. Bebeklik döneminde yanlış emzirme ve besleme de kulak enfeksiyonuna neden olabilir. Bunu önlemek için bebek emzirilirken veya beslenirken başının yukarıda olmasına dikkat edilmelidir. Dış kulak enfeksiyonunda kulak kepçesine önden veya alttan yapılan bası sonucu genellikle şiddetli ağrı olur ve çoğunlukla bu kirli suda yüzmenin bir sonucudur. Kulakta oluşmamasına rağmen sinüs, diş ve boğaz enfeksiyonları da kulak ağrısına yol açan diğer enfeksiyonlar arasındadır.

Neden bazı çocuklar daha çok kulak iltihabı olur?

Bazı ailelerin çocuklarında orta kulak iltihabına daha sık rastlanır. Bunun nedeni; anne ya da babanın da çocukken çok sık bu rahatsızlığı geçirmesidir. Dolayısıyla kendi çocukları da kalıtımsal sebeplerle ortakulak iltihabı geçirir. Erkek çocukları bu hastalığa açık olmaktadır. Ayrıca meme emen çocuklara oranla, biberonla beslenen çocuklar daha fazla orta kulak iltihabı riski altındadır. Sigara içilen ortamlarda bulunan ve özellikle annesi sigara kullanan çocuklarda diğer çocuklara oranla 3 kat daha yüksek risk taşımaktadır.

Orta kulak iltihabı belirtileri nelerdir?

Bebek ve çocuklarda orta kulak iltihabının teşhisini koymak çok kolay değil. Özellikle O – 1 yaş grubundaki çocuklar, henüz konuşamadıkları için en riskli grubu oluşturuyor. Çünkü orta kulak iltihabı ateşle ortaya çıkmıyor. 3 –4 yaşından itibaren çocuk kulak ağrısını çok daha doğru ifade edebiliyor. Bu hastalıkta en belirgin semptomlar:
•  Çocuk halsizlik, gerginlik, uykusuzluk ve sürekli ağlama halinde olur. Bebek veya çocuk, özellikle yıkanırken çok ağlar.
•  Bebek, biberon ya da memeyi almada zorlanır. Çünkü emme ve yutkunma, kulağa baskı yaparak ağrıya neden olur.
•  Çocuklarda iştahsızlık artar.
•  Bulantı, kusma ve ishal görülür.
•  Çocuk, kendisine bir şey söylendiğinde, hemen tepki göstermez, çünkü söyleneni işitmekte güçlük çekebilir.
•  Bebeğin kulağının ağrıdığı ise, sürekli kafasını sallamasından, bir eli ile hep kulağını tutmasından, kaşıması ve ağrıyan kulağının üstüne yatmasından anlaşılabilmektedir.
•  Kulağa el ile hafif basınç uygulandığında, yüzünü ekşitir ya da başını çekerek ağlamaya başlar.

Nasıl bir tedavi izlenebilir?

İltihaplı ve akut bir orta kulak iltihabında antibiyotik tedavisi uygulanır. Ancak, antibiyotikler virüsleri yok etmez, sadece oluşan bakterilerin üremesini engeller. Antibiyotik tedavisinin etkisini gösterebilmesi için, doktorun bildirdiği tedavi şekline ve süresine kesinlikle uyulması gerekir. Tedavi, hiçbir şekilde yarıda kesilmemelidir.  10 günlük tedavi süresi dolmadan, çocuk kendini iyi hissetmeye başlasa da tedaviye devam etmek gerekir. Aksi takdirde, ilaç tedavisi bırakıldığında, kulakta birtakım bakteriler kalabilir. Bakterilerin kulakta hala canlı kalması, hastalığın yeniden oluşması anlamına gelir. Eğer bu tedavi süresince kulakta hiçbir iyileşme belirtisi görülmüyorsa, minik bir operasyonla zar çizilerek iltihap boşaltılır. Böylece çocuğun kulak ağrısı büyük ölçüde hafifler. Kulak zarı ise ameliyat sonrasında, birkaç gün içinde iyileşir ve kulak eskisi gibi yine duymaya başlar.