Çocuklarda Yazın Artan Burun Kanamaları

Çocuklarda burun kanaması ebeveynleri telaşlandıran bir durum. Isı değişimi ve kuru hava ile artış gösterebilen burun kanamasında ilk yapılması gerekenleri Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Yavuz Selim Yıldırım anlatıyor.

Bahar ve yaz yazlarında daha sık karşılaşılan burun kanaması, erişkinlerde görülebildiği gibi çocuklarda da sık görülmektedir. Parkta ya da bahçede oynayan çocuğun bir anda burnundan kan gelmesi veya ailelerin sabah çocuğunun yastığında kan görmesi ciddi bir şekilde endişe yaratabiliyor, peki burun kanamaları neden olur, ne yapmak lazım?

3-6 yaş çocuklarda daha sık görülüyor

Burun kanaması her yaş grubundaki çocukta görülebilmekle birlikte, ilk altı ayda daha az oranda yaşanır. Bu ay gruplarında kanamaya sebep, genellikle burun içini temizlerken bu bölgedeki damarların zedelenmesine bağlı kanamalardır ya da bu bölgedeki ödem nedeniyle kanama olabilmektedir. Bu kanamalar daha hafif ve damla tarzındadır, çok fazla korkutucu olmazlar. Çocuklarda burun kanamasını en sık gördüğümüz yaş grubu özellikle 3-6 yaş aralığıdır.

Çocuklarda görülen burun kanamalarının başlıca nedenleri

• Özellikle sıcak ve kuru havalarda burun mukozasının kurumasına bağlı burun damarlarının çatlamaya ve kanamaya meyilli olması.
• İlkbaharda alerji mevsimi ile birlikte burun içerisinde konjesyon akıntı ve kaşıntının artarak kanamaya zemin hazırlaması. 
• Çocuklar arasındaki yapısal farklılıklara bağlı olarak bazı çocuklarda burun ön kısımdaki kılcal damarlar daha belirgin, yani yüzeye daha yakın olması. 

Bu çocuklarda burun içindeki akıntıların burunda kuruyarak, özellikle gece uykuda ya da burunda kaşınmaya bağlı olarak burun damarlarına zarar vermesi sonucu kolayca zedelenme yaşanır ve belirgin bir şekilde kanar. Bir anda yüzü, üzeri ve çevresindeki yapılar kan olunca çocuk ve ailede panik başlar, çünkü bu kılcal damarlar belirgin şekilde kanayabilir .

Burun kanamasında ilk yapılması gerekenler

Bu durumda ilk yapılması gereken, panik yapmadan baş ve işaret parmakla, burun ön kısmını yumuşak dokuyu içine alacak şekilde kıstırmak ve bu şekilde parmakları kaldırmadan tutmak. En az 5-6 dakika bastırmakla kanama kendiliğinden durur ve çocuk kan kaybetmemiş olur.

İlk müdahale yapıldıktan sonra burun içerisi soğuk suyla temizlenebilir, kanama durdurucu kremler varsa sürülebilir, yine burun nemlendirici spreyler varsa uygulanabilir. Daha önceden bir doktor muayenesi olmamış ise KBB hekimine muayene olması gerekebilir.

Acil durumlarda:
• Burun içerisine pamuk peçete, bez parçası gibi yabancı maddeler kesinlikle sokulmamalıdır.
• Çocuklar sırtüstü yatırılmamalı, baş hafif öne gelecek şekilde mümkünse ayakta müdahale edilmelidir.
• Bu durumda öncelikle ailenin panik yapmaması gerekir.
• Burun kanaması ile ilk defa karşılaşıyorlarsa hastaneye götürüp rutin kan tetkiklerini yaptırmakta da yarar vardır.

Kan sayımına neden gerek duyulur?

Özellikle kanama pıhtılaşma bozukluğu açısından ve kan tablosunu etkileyen başka hastalıklar olup olmadığını anlamak için kan sayımı yaptırmakta yarar vardır. Kan tetkiklerinde herhangi bir problem olmayan çocuk hastalar, damar yapıları belirgin ise öncelikle burun mukozasını koruyan ve iyileştiren burun kremleri kullanılabilirler. Bunlar yeterli olmaz ise poliklinik şartlarında gümüş nitrat çubuklar ile belirgin olan kılcal damarlar yakılabilir.

Bu müdahalelerin yeterli olmadığı, tekrarlayan kanamaların olduğu hasta gruplarında lokal anestezi ve sedasyon altında Bipolar Koter ile belirgin damarlar daha iyi şekilde yeniden yakılabilir.

Tekrarlayan kanamalarda kan kayıplarına bağlı yaşanan kansızlık ve halsizlik gibi semptomların önüne geçmekte yarar vardır.

Burunda yabancı cisim

Burun kanaması ile birlikte burundan kötü koku gelmesi, sürekli akıntı olması tek taraflı veya çift taraflı burunda yabancı cisim varlığını da akla getirmelidir. Çocuklar vücutlarını tanımaya çalıştıkları dönemlerde, burun veya kulak içerisine oyuncaklarını veya bazı yabancı cisimleri sokabilirler. Burada kalan bu yabancı cisimler zaman içerisinde enfeksiyon oluşturarak kanamaya ve ağrıya sebep olabilir.

Burunda kötü koku varlığı ve sürekli akıntı yabancı cismi akla getirmeli, bu durumdan şüphelenildiğinde de kamera ile burun içerisine bakılarak, varsa buradaki yabancı cisim kolayca temizlenmelidir.

Çocuklarda burun kanamalarını önlemek için neler yapılabilir?

• Özellikle çocuklardaki burun alerjileri tedavi edildiği zaman burun daha açık olur, burun akıntıları olmaz ve çocuk daha rahat eder. Alerji tedavi edildiğinde burun kaşıntısı engellenmiş olacağından muhtemel kanamalar da engellenmiş olur.

• Özellikle ilkbahar ve yaz aylarında burun kuruluğu belirgin olan çocuklarda burun içerisi nemlendirici spreyler kullanılabilir. Akşam yatmadan önce ve sabah kalktığı zaman çocuğun burnunun bol su ile temizlenmesi de fayda sağlayabilir.

• Burun kılcal damarları belirgin olan çocuklarda burun temizliğine daha dikkat edilmeli ve burun kurumasını engelleyici önlemler alınmalıdır.

• İlk defa burun kanaması olan hastaların mutlaka doktor kontrolünden geçirilmesi gerekir.