Emzirme Döneminde Önemi Artan Besin Öğeleri

Dergimiz yazarlarından Diyetisyen ve Beslenme Uzmanı Ayşegül Bahar, emziren anneler için önemi artan besin öğeleri hakkında bilgi veriyor. 

Bebeğin ilk aylarındaki beslenmesi, onun sağlığını yaşam boyunca etkileyecek niteliktedir. Özellikle beyin gelişiminin en yoğun olduğu bebeklik döneminde, anne sütünden alacağı besin öğeleri bu gelişimde kilit rol oynar.

Emzirirken; A, B1, B2, B6, B12, D vitaminleriyle dokosaheksaenoik asit (DHA), kolin ve iyot da dahil olmak üzere pek çok besin maddesinin bir kısmı süt yapımında kullanılır ve bebeğe süt yoluyla aktarılır.

Besin değerleri açısından zengin, çok yönlü bir diyet, annenin ve süt aracılığıyla bebeğin besin ihtiyaçlarını karşılamak için genellikle yeterlidir, ancak besin depolarının düzgün bir şekilde yenilenebilmesini garanti altına almak için takviyelerin kullanımı düşünülmelidir.

Emziren anneler için önemli besin öğeleri

Hamilelik döneminde olduğu gibi emzirme sürecinde de beslenmeyi vitaminler, mineraller ve diğer önemli bileşiklerle desteklemeye devam etmek önemlidir. Emziren annelerin, alımına özellikle dikkat etmesi gereken besinlerden bazıları şunlardır:

Demir

Hamilelik sırasında demir eksikliği yaşayan annelerin doğum sonrasında da demir takviyesi kullanmaya devam etmesi gerekmektedir. 

Yorgunluk, enerji düşüklüğü ve nefes darlığı demir eksikliğinin tipik belirtileridir. Basit bir kan testi ile kandaki demir seviyeleri ve demir depolarının durumu kolaylıkla belirlenebilir.

Demir takviyesine ihtiyaç varsa, bu takviyenin C vitamini ile birlikte alınması önemlidir. Böylelikle alınan demirden daha fazla yararlanmak mümkündür. Demir takviyelerinin kabızlığa neden olabileceği bilinmeli ve bu durum söz konusuysa kabızlığı giderecek beslenme düzenine geçilmelidir. 

19 yaş ve üzeri emziren kadınlar için günlük demir alımı önerisi 10 (mg) miligramdır. Kan testi ile belirlenen demir gereksinimine göre kişiye özel doz ayarlaması yapılabilir. Takviyelerin yanı sıra sakatatlar, kırmızı etler ile kabuklu deniz ürünleri gibi demir açısından zengin yiyeceklerin tüketimi vücuttaki demir depolarını daha doğal yollarla arttırmaya yardımcı olabilir.

İyot

Tiroid sağlığını en iyi durumda tutmak ve bebeğin beyin ve sinir sisteminin gelişmesine yardımcı olmak için iyot mineraline ihtiyaç vardır.

İyotlu tuz, balık, süt ürünleri, yumurta ve tam tahıllı gıdalar gibi yiyeceklerin tümü bir miktar iyot içerir. Emziren annelerin günlük 290 (mcg) mikrogram iyot alması tavsiye edilir.

Hamilelikte kullanılan vitaminlerin çoğu iyot içermez. Doğum öncesinde kullandığınız takviyeler iyot içermiyorsa ve iyot bakımından zengin yiyecekleri düzenli olarak tüketmiyorsanız, optimum seviyeleri sağlamak için ayrı bir iyot takviyesi düşünülebilir.

D vitamini

Bebeğin sağlıklı kemik gelişimi için D vitaminine ihtiyacı vardır. Aksi durumda raşitizme varan kemik gelişim sorunları yaşanabilir.

Emziren anne D vitamini takviyesi alsa bile anne sütü yeterince D vitamini içeremeyebilir. Bu nedenle bebeğin D vitamini kaynaklarından yararlanması gerekebilir. Bebeğin dünyaya gelmesinden hemen birkaç gün sonrasından başlayarak günde 400 IU D vitamini takviyesi alması önerilebilir.

Annenin ve bebeğin güneş ışığından yararlanması D vitamini alımı açısından önemlidir.

B12 vitamini

Bebekler, beyin gelişimini desteklemek ve sağlıklı kırmızı kan hücreleri üretmek için B12 vitaminine ihtiyaç duyarlar. B12 vitamini eksikliği yaşayan bebekler tedavi edilmezlerse beyinlerinde kalıcı hasar oluşabilir.

B12 takviyeleri, özellikle vegan ya da vejetaryen olan ve dolayısıyla hayvansal gıdaları tüketmeyen anneler için şiddetle tavsiye edilir. Bu tür diyetler annede ve bebeğinde B12 vitamini eksikliğine yol açabilir çünkü bu vitamin esas olarak hayvansal protein kaynaklarından elde edilir. Et, balık, yumurta süt ve süt ürünleri iyi B12 kaynaklarıdır.

Kolin

Kolin, çok az bilinmesine rağmen emzirme döneminde oldukça önemlidir. Kolin bebeğin özellikle beyin gelişimi için gereklidir. Emziren annelerin kolin alımını günde 550 miligrama çıkarması önerilir.

Kolin gereksinimini takviyeler yoluyla destekleyebileceğiniz gibi doğal kolin kaynaklarından da yararlanabilirsiniz. Et, yumurta, kümes hayvanları, balık ve süt ürünleri tüketerek kolin alımınızı arttırabilirsiniz. Vegan ve vejeteryan beslenen kadınların kolin eksikliği yaşaması ve takviye kullanmaları gerekliliği daha olasıdır.

Dokosaheksaenoik asit (DHA)

DHA, bebeğin beyin ve sinir sistemi başta olmak üzere vücut sistemlerini geliştirmeye yardımcı olan bir Omega-3 yağ asididir. DHA vücutta üretilmez, bu nedenle besin veya takviyeler yoluyla alımını sağlamak şarttır.

DHA balık, yumurta ve kırmızı et yiyen annelerin sütünde doğal olarak bulunur. İdeal olarak haftada 1500 miligram alınması gerekmektedir. Bunlar gıdalardan alınamıyorsa, takviyeler düşünülebilir. Doğum öncesi kullanılan takviyelerin içinde DHA bulunabilir. Eğer öyle değilse günde 200 - 400 mg DHA takviyesi alımı konusunda doktora danışılmalıdır.