Çocuk İçin Oyunun Önemi

Çocuk, duygu ve yaşantılarını oyunda göstermektedir. Çocuk kardeş kıskançlığı, anne baba kavgaları gibi baş edemediği sorunlarını ya da mutluluklarını oyuna yansıtır.

Oyun, çocuğun hayatı deneyimleme yoludur. Oyun sayesinde çocuğu tanırız. Çocuğun kendisi, ailesi ve hayatla ilgili algısını, ihtiyaçlarını anlamamızı sağlayan bir araç olarak da görülebilir. Oyun sayesinde çocuğun iç dünyasına girme imkanı yakalanabilir. Çocuk, duygu ve yaşantılarını oyunda göstermektedir. Çocuk kardeş kıskançlığı, anne baba kavgaları gibi baş edemediği sorunlarını ya da mutluluklarını oyuna yansıtır.

Oyun biçimi çocuğun yaşına göre değişir

Çocuk oyun oynamaya 2-3 aylıkken hareket ederek başlar. Daha sonra etrafını inceleyip gördüğü her şeyi ellediği keşif oyunlarını oynar. Bu yaştaki taklit oyunları, çocuğun kendini bir birey olarak fark etmesini sağlar. Kendini tanımaya başlayan çocuk becerilerini keşfeder. 4 yaş civarında oyunlarda cinsiyet farkı görülmeye başlanır. Erkek çocuklar hareketli oyunları tercih ederken, kız çocukları daha az hareketli oyunları tercih etmektedirler. Rol modeller çocukların oyun tercihlerinde örnek oluşturmaktadırlar. Yine bu yaşlarda hayali arkadaşlarla oynama da vardır.
Bu yaş dönemine kadar olan süreç  “tek başına oynanan oyun” sürecidir. Daha sonra çocukların diğer çocukları oyun oynarken izledikleri “başka oyunu izleme” dönemi gelir. Yan yana oyun oynayan, aynı oyuncakları kullandıkları halde beraber oynamadıkları dönem  “paralel oyun dönemi” dir. Yan yana iken birbirleri ile bir miktar iletişim içinde olup, ama halen kendi başlarına da oynadıkları dönem “birlikte oynanan oyun” iken; ortak bir amaç ve kurallarla oynamaya başladıkları dönem ise “işbirliğine dayanan” oyun dönemidir. Bu dönem çocuğun toplumsal hayata tam olarak katıldığı dönemdir.

Oyun çocuğa toplumsal kuralları öğretir

Oyunun bedensel, psikolojik, eğitimsel, toplumsal, ahlaki değeri ve iyi edici niteliği bulunmaktadır. Diğer çocuklarla oynamak, çocuğun benmerkezciliğinin azalmasında etkiliyken, işbirliğini ve toplumsal kuralları öğrenmesini de sağlar. Oyun içerisindeki kurallara uyma becerileri sayesinde gruba kabul edilirler. Bu durumu keşfeden çocuğun oyuna karşı yaklaşımı, hayata karşı yaklaşımını oluşturacaktır. Aktif oyunlar çocuğun enerjisini boşaltmasına ve kas sisteminin gelişmesine fayda sağlar. Çocuklar oyun içerisinde rakamları, renkleri, problem çözmeyi öğrenirken, yaratıcı düşünme becerileri de gelişir. Hayali oyunlarla, çocuk korkularını somutlaştırma imkanı bulur.

Annenin çocuğuyla oynadığı ilk oyun olan “ce e” oyununda, çocuk anneyle yani hayatla geliştireceği güven ilişkisini öğrenir. Çocuğun oynadığı tüm oyunların, onun hayatına bir katkısı vardır. Anne ve babaların çocukları ile oynarken hep yenilip çocuğun kazanmasını sağlamaları çocuğun benmerkezciliğini pekiştirmekte ve sosyal hayatta zorlanmasına neden olabilmektedir.
Çocuğun oyununa zorla girmeye çalışmak onun hayatına müdahale mesajı vermektedir. Anne ve babalar çocukları ile beraber oyun oynamak istediklerinde bunu çocuğa teklif etmelidirler. Çocuk oyuna çağırdığında oyuna girmelidirler. Anne babaların evdeki işlerini yaparken çocukların onlara yardım etmesi de oyun haline getirilebilir. Çocukları ile “ne oynamalıyım, nasıl oyunlar oynamalıyım” diye soru işareti olan anne ve babalar, sadece çocuğun oyununu takip edip, oyuna davet edildiklerinde katılırlar ise bu sorularına cevap bulabilirler. Çocuğun oyunu yarıda kesilmemelidir. Eğer oyundan kalkması gerekiyorsa bu çocuğa haber verilmelidir. “20 dakika sonra yemek yiyeceğimiz için oyununu bitirmeni isteyeceğim, sana beş dakika önce haber vereceğim” , “beş dakika sonra oyununu bitirmen gerekiyor” gibi hatırlatmalar yapılmalıdır.