Bebeğinizi Rota virüsünden Koruyun!

Dünyadaki bebek ishallerinin yaklaşık %20’si rota virüsüne bağlı olarak ortaya çıkıyor. Bulaşıcılığı oldukça yüksek olan Rota virüsten bebekler anneden aldıkları antikorlarla ilk 3 ay korunabilirken, sonrasında anne sütünün koruyuculuğu düşüyor. Ayrıca bebeklerin ancak 3. kez Rota virüsüyle enfekte olduktan sonra yeterli bağışıklığa eriştikleri belirtiliyor. Emsey Hospital’dan  Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı  Dr. Murat Seringeç konuyla ilgili şu bilgileri paylaşıyor.

Rota virüsü nedir?

Rota virüsü, en sık olarak dört ay ile iki yaş dönemleri arasında görülen, yoğun ishal ve bağırsaklarda iltihaplanmalara neden olan bir virüs türüdür. Hastalığın seyri kişiden kişiye farklılık gösterse de ölümcül sonuçlar da doğurabilmektedir. İnce bağırsağa yaptığı etkiyle sıvı ve elektrolit emilimini bozarak vücutta ciddi bir sıvı kaybına neden olur, ishal nedeniyle hastaneye yatışların da ilk sıradaki nedenidir. Rota virüsü etkisini en fazla kış aylarında gösterse de yılın diğer zamanlarında da ağır ishallere neden olabilmektedir.

Rota virüsü nasıl bulaşır?

Rota virüsü ağız ve dışkı yoluyla bulaşmaktadır. Küçük yaştaki çocuklarda hijyen alışkanlıklarının tam olarak oturmamış olması, tuvalet sonrası el yıkamanın ihmal edilmesi hastalığın bulaşmasına neden olabilmektedir. Tuvalet sonrası hijyenin sağlanmaması kadar küçük yaşlardaki bebeklerin her nesneyi ağızlarına sokma eğilimleri de hastalığın bulaşmasına neden olabilmektedir. Başkaları tarafından kullanılan eşyaları ağızlarına sokmaları virüsü almalarına neden olduğundan bebekleri sürekli kontrol etmek ve oynaması için uygun olmayan eşyaları etrafında tutmamak, oyalanması için eline vermemek gerekir.

Bebekle yakın temas içerisinde olan kişilerin el yıkama alışkanlıklarının olmaması da yine bebek için önemli bir risk faktörü olmaktadır. Etrafında rota virüsüne yakalanmış bebeklerin olması da yine aynı şekilde risk yaratır, rota virüsü ağız ve dışkı yoluyla olduğu gibi solunum yoluyla da bulaşabilmektedir. Özellikle kreş, anaokulu gibi bebeklerin yoğun olarak bulunduğu yerlerde böyle bir salgın başladıysa bebeği bir süreliğine ortamdan uzaklaştırmak gerekir. Virüsü kapan bebeğin de bu ortamlardan alınarak evde istirahat etmesi hem iyileşme sürecini hızlandıracak hem de diğer çocuklar için koruyucu önlem olacaktır.

Hangi yaş grubunu daha fazla etkiler?

Dünyada görülen bebek ishallerinin yaklaşık %20’si rota virüsüne bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Ülkemizde ise oran %16 civarlarında seyretmektedir. İshal nedeniyle hastaneye yatışlar en çok rotavirüs kaynaklı gerçekleşmektedir.

Yeni doğan ve 3 ayın altındaki bebekler anneden aldıkları antikorlar sayesinde enfeksiyondan korunabilirler. Bu nedenle enfeksiyon ilk olarak 3 ayın sonrasında görülmeye başlanır.
3 ay ile başlayan süreç yaklaşık 36. aya kadar devam eder. Hastalığın tekrar etme olasılığı yüksektir ve en ağırı genellikle ilk geçirilen rahatsızlıktır sonrasında hastalığın seyri hafiflemektedir. Bebekler genellikle 3. Rota virüs enfeksiyonundan sonra bağışıklık kazanarak rahatsızlığı geride bırakırlar.

Riskli bir hastalık mıdır?

Rota virüsünün dünyada her yıl yaklaşık yarım milyon çocuğun ölümüne neden olduğu kabul edilmektedir ve çocukluk çağlarında en sık rastlanılan ishal çeşididir. Beş yaş altı çocuk ölümlerinin %6’sı Rota virüsünün yol açtığı ishalden kaynaklanmaktadır. Ancak ölümlerin oranının yüksek olması ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin düşük olması ile alakalı olmaktadır, gelişmiş ülkelerde ishal vakaları tedavi altına alındığı için risk oranı da azalma göstermektedir. Kuluçka süresi çok kısa olan rota virüsünde kusma, karın ağrısı, ishal ve ateş en sık görülen şikayetlerdir. Çocuklarda 7-10 gün süren bir hastalık tablosuna sebep olan hastalıkta en önemli sorun, kusma ve ishale bağlı aşırı su ve tuz kaybı nedeniyle ortaya çıkan şok ve havale vakalarıdır.

Teşhisi ve tedavisi nasıldır?

Hastalığın teşhisi, muayene bulgularıyla ve virüs parçacıklarının incelenmesi ile konulur. Tedavide asıl amaç çocuğun susuz kalmasını engellemektedir, sık sık az miktarlarda sıvı alınması sağlanır. Ağızdan sıvı alımı sağlanamıyor ise özellikle yaşı küçük çocuklarda hastaneye yatırılarak serum verilmesi gerekir. Bebek anne sütü ile besleniyorsa emzirmeye devam etmek gerekir.

Korunmak için yapılabilecekler

Bebeğin bakımını üstlenen ve yakın temasta bulunan herkesin ellerini sık sık yıkadığından emin olun
Çatal, bıçak gibi eşyaların ortak kullanımının önüne geçin
Havluları ortak kullanmayın
Çocuğunuzu virüse yakalanmış bebeklerin bulunduğu ortamlardan uzak tutun
Çocukların oyuncaklarının temiz olduğundan emin olun.

Hangi aşı yapılır?

Yeni geliştirilen aşılarla enfeksiyon oranları azaltarak, oluşabilecek hastalıkların engellenmesi mümkün olabilmektedir. Rota virüs aşısı 2 ayın üzerindeki bebeklere, ilk dozun 3. Aydan önce uygulanması koşulu ile 2-3 doz olarak ağızdan uygulanmaktadır.