Uyur Elbette

Bazen tek istediğiniz birazcık da olsa uyku oluyor öyle değil mi? Hamilelik ya da öncesi dönemdeki gibi deliksiz uyumayı hayal edemiyorsunuz biliyoruz ama en azından bi on beş dakika tam uyuyabilsem diyorsunuz değil mi? Heh işte yazımız sizler için. Bebeğinizin uyku alışkanlığını doğar doğmaz kazandıramayabilirsiniz belki ama alışkanlıklarını sağlayabilirsiniz. Bu anlamda da bazı rutinler önemli. Dahası mı? Dahası yazımızda. Uzman Psikolog-Pedagog Dr. Reyhan Ateş Yücel’den annelere uyku önerileri.

Gece uyandığında ilk minik ağlamayı fark ettiğinizde hemen yanına gitmeyip ona kendi başına uyuma zamanı verin.

0-6 Hafta Arası Ağlama Dönemi

Bebeklik dönemi bir uyum sürecidir. Bebekler her alanda dış dünyaya alışmaya çalışırlar. Bu adaptasyon sürecinde dış dünya ile bağ “ağlama” ile kurulur. İhtiyaçlarını ağlayarak belirten bebekler dünyaya geldikleri andan itibaren bu güdüyü kullanarak iletişim kurarlar. Bu yüzden 0-6 hafta arası “ağlama dönemi” olarak adlandırılır. Ağlama sinyallerini tanımaya başlayan annenin bebeğini doyurması, uyutması, sıcak sarılmaları, tensel teması bebeğe hem duygusal açıdan çok iyi gelir hem de dış dünyaya uyumunu kolaylaştırır.

Doğar Doğmaz Kazanılması Beklenemez

Anne ile bebek arasındaki erken ve sıcak temas, bebeğin yaşamının ilk günlerine ve sonrasına olumlu etkiler bırakmaktadır. Bu olumlu etkiler sayesinde daha düzenli alışkanlıklar yerleşir. Uyku alışkanlıklarının da doğar doğmaz kazanılması beklenemez. Uyku düzeninin sağlanması için belirli bir zamana ihtiyaç vardır. İlk 3 ay bebeğin biyolojik ritmi doğduğu dünyaya henüz uyum sağlayamadığından gece ve gündüz karıştırılır. Ama uyku eğitimi öğretilebilir bir süreçtir ve ebeveynler bebeklerine nasıl huzurlu ve rahat uyuyabileceklerini öğretebilirler.

Yatağınızın Yanında, Kendi Beşiğinde Uyutun

0-3 ay bu açıdan anne ve bebek için birbirini tanıma ve bağ kurma dönemidir. Gece sık sık uyanacak bebeğinizi ebeveyn odasında, yatağınızın yanında kendi beşiğinde uyutmak her ikinize de iyi gelecektir. 0-6 aylık dönemde bebek için temel ihtiyaç, sevgi ve güven duygusudur. Uykuya geçişte ona destek vermek, gerektiğinde doyurmak ve temizlemek, onu sevmek, sarılmak, şefkat göstermek ve ilgi göstermek önemlidir. Yardım isteğini belirten ağlamalarına tepkisiz kalmamak gerekir, uzun süre ilgisizlik bebeklerin mutsuz bir yapı geliştirmesine neden olabilir. Aynı şekilde kısa süreli ağlamalara da izin vermek gerekir. Böylece yardım almak için kısa süreli ağlamanın önemini bilir.
Gece gündüz kavramını öğretmek için gündüz uykularını aydınlık, gece uykularını ise daha karanlık bir ortamda sağlayabilirsiniz. Aşırı sessiz ortamlar yerine anne karnına benzer seslerin olabileceği yerlerde uyumaları bebekleri rahatlatabilir.

Konuşun, Oyun Oynayın, Şarkılar Söyleyin

Gündüzlerin aktif ve eğlenceli, gecelerin ise sakin uyku zamanları olduğunu öğretmek için gündüz altını değiştirirken, emzirirken onunla konuşun, oyun oynayın, şarkılar söyleyin. Gece uyandığında ise loş bir ortamda sessizce sadece tensel temasla sarılıp, emzirip, altını değiştirip yeniden yatırın. Ayrıca emerken uyuyakalmamasına dikkat edin.

Gece Ortasındaki Beslenmeleri Azaltın

3. aydan sonra özellikle beslenme ve uykuyu ilişkilendirmemek önemlidir. Beslenirken uyutmak yerine öncesinde karnını doyurup üzerinden bir süre geçmesine izin verin; aşırı dolu bir mide ile uykuya geçiş bebek için zorlayıcıdır. Kolik (gaz) oluşumunu tetikleyebilir. Bu dönemde gece ortasındaki beslenmeleri azaltıp, uykusu geldiğinde değil uyanıkken beslemeye ve gazını çıkarmaya özen gösterin.
3. aydan itibaren bebekleri kendi odalarında yatırmaya başlama denemeleri için iyi bir zamandır. Kimi zaman bu 6. ayı da bulabilir. Başlangıç zamanı hem anne hem bebeğin gece uyku sürelerinin uzamasına bağlı olarak değişebilir.

Uyku Arkadaşı Edinmesi Bu Dönem İçin Uygun Olabilir

Bebeğin odasının çok sıcak olmamasına, yatağının hafif sert, örtüsüz ve içinde ona zarar verecek herhangi bir oyuncağın bulunmamasına dikkat etmelisiniz. Uyku arkadaşı edinmesi bu dönem için uygun olabilir. Uyku arkadaşından kasıt, emzik, battaniye, yastık, düğmesiz sadece dikiş ile yapılmış bir oyuncak olabilir. Önemli olan; uyku arkadaşını sadece uyku zamanı ile ilişkilendirmek, yalnızca uykuya geçiş aşamasında kullanmak ve gün içinde onu bir oyuncak yerine koymasının önüne geçmektir.

Uyku Arkadaşı da Bu Rutinlere Dahil Olmalı

Uykuların daha uzun ve kaliteli olmasını sağlayan bir başka önemli etken de uyku rutinleridir. Uyku arkadaşı da bu rutinlere dahil olmalı, her akşam uykudan 15 dakika kadar önce rutine başlanmalıdır. Kısa ve rahatlatıcı bir banyo ardından masaj, loş ışıklarla birlikte masal okuma ya da ninni söyleme rutinini oluşturabilirsiniz.

Hep Aynı Oda ve Yatakta Uyuması Önemli

Bebeklerin gündüz ve gece uykularına hep aynı oda ve yatakta geçmeleri odaya alışmaya ve uyandığında tekrar uykuya dalmasında yardımcıdır. Önemli olan bebeğin başka yerde uyuduktan sonra değil uykuya geçişte kendi yatağına yatırılması ve annenin varlığını yanı başında hissetmesi, ninnisini duyması ve sonrasında kendi kendine uykuya dalmasıdır. Gece uyandığında ilk minik ağlamayı fark ettiğinizde hemen yanına gitmeyip ona kendi başına uyuma zamanı verin, sakinleşmezse yanına gidip destek verebilirsiniz. Alışması birkaç gün sürecektir.

Uykuya Dalmasına Yardımcı Olmak İçin Sallamayın

Emme içgüdüsüne ve uyumaya yardımcı olmak için emzik verebilirsiniz. Birkaç farklı tip emzik alarak ilk denemelere başlayabilirsiniz. Emzik istemeyen bebeğe de ısrarcı olunmamalıdır. Ama annenin memesini beslenme için değil de emzik niyeti ile kullanmasının önüne geçmek gerekir. Yine bebeğin uykuya dalmasına yardımcı olmak için onu sallamamak ya da annenin saçını, kolunu vb. tutmasına izin vermemek gerekir. Böylece annenin uyku arkadaşı yerine geçmesini ve hem anne hem de bebek için rahatsızlık veren bölünmüş uykuları engellemiş oluruz.

Dingin Bir Zaman Geçirmesi Önemli

Kaliteli uyku için bebeklerin gün içinde TV’ye, tablete maruz kalmaması gerekir. Hayatınıza mümkün olduğu kadar TV, tablet, cep telefonu sokmamalısınız. Oyun ve oyuncaklar çocukların öğrenmesi, eğlenmesi, yaratıcılıkların gelişmesi için yeterlidir.  Bebeğin gün içinde dingin bir zaman geçirmesi, aşırı uyarılmaması ve gece uykusuna erken yatırılması uzun gece uykuları için idealdir. 

Gece Uykusu Ortalama 10-12 Saat

6. aydan itibaren bebeklerin gece uykusu ortalama 10-12 saattir ve beslenmeye ihtiyaç duymadan, rutinle ve sözü edilen alıştırmalarla birlikte odalarında rahatça uyuyabilirler. Zaman zaman geri dönüşler olabilir, bunlar sizi korkutmasın, yine yeni baştan uyku eğitimine kaldığınız yerden devam edebilirsiniz.