Bebeğiniz Refleksleri İle Doğar

Yaşama gözlerini yeni açan bebeklerin bazı reflekslerle doğduğunu biliyor musunuz? Bebeğin yeni dünyasına uyum sürecini kolaylaştıran bu refleksler zamanla yerini bilinçli hareketlere bırakacak, temel donanımlarıdır. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Gülen Usanmaz’dan bilgiler aldık.

Yeni doğan bebeklik dönemi insanoğlunun en savunmasız ve yardıma muhtaç olduğu dönemdir.  Bebeklerin doğarken sahip olduğu refleksler evrimsel olarak insanoğlunun yaşama uyum sağlamasını kolaylaştıran ve yenidoğanın hayatta kalabilmesini sağlayan hareketleridir.  Yeni doğan bebekler kortikal değil, subkortikal davranışlar sergiler. Yani refleksler bebeğin istemi dışında gerçekleşir. Bu refleksler bebeğin en temel donanımıdır ve aynı zamanda bebeğin sinir sisteminin iyi gelişmiş olduğunun bir göstergesidir.  

EN ÇOK BİLİNEN REFLEKSLER

Arama refleksi

Bebeğin memeyi bulmasında ve beslenmesinde etkilidir. Bebeğin dudak çevresine ve yanağına dokunulunca veya meme ucu değdiği zaman bebek başını o yöne doğru döndürür ve ağzını açar. Memeyi aramaya başlar.

Emme refleksi

Bebeğin en yaşamsal refleksidir. Bebek dudağına bir şey değdiğinde emme hareketi yapar. Bebek daha anne karnındayken, yavaş yavaş emmeye başlar. (28. haftada başlar. 32-34 haftada olgunlaşır.) Emme refleksi doğum sonrası uyanıkken 3-4 aya, uyanıkken 7. aya kadar sürebilir.

Moro(sıçrama) refleksi

Çok başvurulan, sinir sisteminin gelişmesi ile ilgili çok iyi bilgi veren bir reflekstir. Yatan çocuğu her iki bileğinden tutup hafifçe kaldırıp sonra yattığı yere bıraktığınızda irkilme hareketi yapar. (kollarını açıp kapama) Yüksek ses, fotoğraf flaşı gibi uyaranlarda refleksi uyarabilir. İlk 4 ayda normal kabul edilen bu refleks bebeğin sinir ve kas sisteminin gelişmesi ile en geç 6. ayda kaybolur.

Yakalama refleksi

Bebekler avucuna veya ayak parmaklarına konan herhangi bir şeyi parmaklarıyla hemen yakalar. Uzmanlara göre bu refleks ilkel atalarımızdan miras kalmıştır. Annesinin yelesi doğar doğmaz bebeğin tutunabilmesi içindir. Bebeğin tehlike anında annesine tutulmasını sağlar. El, ayakla kavrama, yakalama refleksi 3 ay içinde ortadan kalkar. İstemli yakalama 6 ay civarında ortaya çıkar. Ancak ayaktaki yakalama refleksi 10. aya kadar sürebilir.

Tonik boyun refleksi

Başın vücuda göre konumunu belirler. Yatan bebeğin başı sağa çevrildiğinde sağ taraf, kol ve bacakta gerilme, sol tarafta ise çekilme görülür. Doğumdan 3-4 hafta sonra daha belirgin olur. Bu refleks genellikle 3-4. ayda azalsa da bazı çocuklarda uyku sırasında bu pozisyon 2-3 yıl sürebilir.

Yürüme refleksi

Basma ve adımlama refleksi, bebek koltuk altından tutularak yere bastırılırsa, adım atarmış gibi yapabilir. Bu refleks genellikle 4. aydan sonra kaybolur.

Babinski refleksi

Ayak tabanının kenarından çok sivri olmayan bir cisimle basınç yapılmadan çizilirse başparmak aşağıya kıvrılır, diğer ayak parmakları yelpaze gibi açılır. Ortalama 8-10 ay süresinde ortadan kalkar.

Yüzme refleksi

Suya konulan bebek kol ve bacaklarını oynatır, nefesini tutar. 4-6. aydan sonra ortadan kalkar. Bu durum bebeğin yüzebildiği anlamına gelmez. Ancak hayatta kalmak için çaba harcadığını gösterir.

Bebek büyüdükçe, daha üst beyin yapılarının gelişmesi ile birlikte bu ilkel refleksler 1 yıl içinde kendiliğinden ortadan kalkar ve yerini istemli hareketlere bırakır. Bu ilkel reflekslerin varlığının kontrolü özellikle bebeklerin nörolojik muayeneleri için önemlidir. Bebek 1 yaşını tamamladığında ilkel refleksler devam ediyorsa ya da görünmesi gereken dönemlerde ilkel refleksler görünmüyor ise bu durum genellikle beyin hasarının göstergesidir. Bu nedenle bebeğinizin sağlıklı gelişimi için doktor kontrolü atında doğum yapılması ve bebeğin doğumdan itibaren çocuk doktoru ile birlikte düzenli takip edilmesi önemlidir.