4. Aydan İtibaren Bebeğiniz İçin Uyku Programı Oluşturabilirsiniz

Bebeklerde uyku düzeni yeni anne babaların en çok öğrenmek istedikleri konuların başında geliyor. Öyle ki gerek internette gerekse yazılı kaynaklarda en çok bu sorunun cevabını arıyorlar. Biz de yeni anne babalara fikir vermesi açısından Uzman  Psikolog, Aile ve Uyku Danışmanı Pelin Ekemen’den bilgiler aldık.

Bebeklerimizin duygusal ve biyolojik ihtiyaçlarını ön planda tutarak hareket etmek ilk dönemlerde bizi zorlayabilir. Bebeğimizden gelen sinyalleri zamanla takip etmeyi öğreniriz, özellikle ilk dört ay uyku düzeni olmadığı için gece sık sık kalkmak ertesi günkü dinçliğimizi, duygusal durumumuzu etkiler, eşler arası sohbetin süresi değişir. Hayatımızı doğum öncesiyle kıyaslamamak, sürecin tadını çıkarmak, arada sinirlenip üzgün hissedebileceğimizi de kabul etmek bize iyi gelebilir.

İlk iki sene en çok sıkıntı yaşanan konu olarak uykuyu gözlemliyorum. Hem bebeklerimizin huzuru hem de ebeveynlerin sakinliği için uyku saatlerine, rutinlerine ve uyku ortamına dikkat etmek çok önemlidir. Bu yazımda bebeklerimizin uyku düzeni için size ipuçları vereceğim.

Bebeğiniz için güvenli uyku ortamı yaratın

Görüşmelerimde sıklıkla emziren annelerin, gece çok sık kalkmaktan bitkin düştükleri için bebeklerini kendi yataklarına aldıklarını duyuyorum. Çözüm olduğu düşünülen bu davranış çok büyük bir tehlikedir. Çünkü ilk bir sene ani bebek ölümlerinden dolayı çok dikkatli olmalıyız.
Güvenilir bir uyku ortamı için Amerikan Pediatri Birliği’nin 2011 yılında yayınladığı gibi  emniyet onaylı beşik içinde tam oturmuş, sert bir yatak kullanmaya, bebeğimizin beşiğinde ya da karyolasında yastık, tampon ve oyuncak olmamasına bebeğimize tek parça uyku tulumu gibi kıyafetler giydirip, battaniye kullanmamaya ve bebeğimizi daima sırt üstü yatırmaya dikkat etmeliyiz

Beşik satın alınırken içinde hediye edilen tamponları çoğu aile kullanıyor. Bir de yüzüstü yattığında çok daha derin uyuyor diyerek bebeğini bu şekilde yatıran anne babalar olabiliyor. Uykuyla ilişkili bebek ölümlerini azaltmak için bebeğimizin kas gelişimi yüzüstü pozisyondayken sırt üstü dönecek, rahatlıkla hareket edecek seviyeye gelene kadar tedbirli olmalıyız.

Bebeklerin uyku süresi

Bebeklerin ilk sene gelişim hızı dikkat çekici düzeydedir. Her an farklı bir hareket, yeni bir beceri görebiliriz. Biyolojik, fiziksel, psikolojik değişiklikler bebeklerimizin uyku düzenini de oldukça etkiler. Olgunlaşma sürecinde uyku ile ilişkili dönüm noktalarını sağlıklı bebekler için şöyle özetleyebilirim: İlk 6 hafta gece-gündüz karmaşası olur. 6. haftadan sonra gece uykuları uzamaya başlar Gündüz uykuları ise yavaş yavaş 12-16. haftaların ardından düzene girer.  9.ayda beslenme için gece kalkmaları yok olur 12-21.aylar arasında sabah uykuları ortadan kalkar.

Dönüm noktalarını belirtme nedenim ilk aylarda hemen bir planlama çabasına girmememiz gerektiğini vurgulamak için. Gerekli olan; “Kucağa çok mu alıştı?”, “Bir şeyleri eksik mi yapıyorum!” gibi düşüncelerle endişe, suçluluk, yetersizlik gibi duygulara kapılmamamız; bebeğimizde doğal olarak görülen değişikliklere kolayca adapte olabilmemizdir.
Kritik noktalardan biri de çocuklarımızın aşırı yorgun olmamasıdır, çünkü vücudumuz kimyasal olarak bize enerji vermek için adrenalin patlamasıyla yanıt verir. Aşırı yorgun çocuklar bu şekilde daha uyanık ve heyecanlı olurlar. Çocuklar öğle uykusu yapmadıklarında stresle ilişkili olan kortizol seviyesi de yüksek olur (Weissbluth, 2003). Bu nedenle akşam erken uyusun diye çocuğumuzun ihtiyacı olan öğle uykusunu kendi kararımızla ortadan kaldırmamalıyız. Uykusunu alan, dinlenen çocuklar diğer uyku saatinde daha uyumlu, huzurlu olurlar.

4. aydan itibaren bir uyku programı hazırlayın

Sevgili anne babalar, uyku-uyanıklık ritminin gelişmeye başladığı 4. aydan itibaren bebeklerinize bir uyku programı uygulamanızı tavsiye ediyorum. Aslında bebekler göz kapaklarının ağırlaşması, ses tonlarının düşmesi, hareketlerinin yavaşlamasıyla sinyaller verirler. Uyku programı ile kast ettiğim bebeğinizi iyice gözlemleyerek doğru zamanlama yapmanız. Ayrıca odanın karanlık olması ve çok sıcak olmaması bebeğinizin uykuya geçişini ve uykusunu sürdürmesini kolaylaştırır. Biyoritmi belirleyen melatonin hormonunun salgılanması karanlıkta olduğu için ben hem gündüz hem de akşam uykularında kalın perde kullanıp çok karanlık bir ortam yaratmanızı ve oda sıcaklığını 20-22 derece arasında tutmanızı öneriyorum.

Her akşam aynı sırayla uyguladığınız rutininiz, en az 45 dakika - 1 saat süren sabah ve öğle uykuları, çoğunlukla yattığı yerin sabit olması uyku düzenini oturtmanıza çok yardımcı olacaktır.
Bebeklerimizi ilk dönemde yetişkin hayatına adapte etmeye çalışmaktan uzak duralım. Annenin dinlenmesi için güne geç saatte başlaması, babasını iş dönüşü görmesi için geç saatte uyuması evde kaosa yol açabilir. Uyku ve beslenme kadar temel ihtiyaç olan temas ihtiyacını bebeğimiz uyanıkken bol bol karşılayalım. Sadece sakinleştirmek amaçlı uyku öncesi ve gece kalktığında kucağımızda hoplatırken aşırı uyaran verir hale gelebiliriz. Bu şekilde amacımızdan uzaklaşabiliriz. Uyku öncesi son 1 saat daha dingin vakit geçirmek, evdeki ses, ışık gibi uyaranları azaltıp, hareketli oyunlardan uzaklaşmak bebeğimizin sakinleşmesine yardım edecektir. Unutmayın! Rutinler çocuklara güven verir. Düzenli bir ortamda çocuklar kendilerini huzurlu hissederler.