Bebeklerde Burun Tıkanıklığı

Bebekler 3 yaşına kadar sümküremezler, bunun yanında burun kanalları bizlere göre daha dardır ve tıkanmaya müsaittir. Kış aylarının gelmesi ile birlikte hem solunum yolu hastalıklarının artması, hem de evlerimizin havasının kuruması bebekleri olumsuz etkiliyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Yadigar Genç Baştürk, bebeklerde burun tıkanıklıklarının yol açacağı sorunlar ve çözüm yolları hakkında bilgiler veriyor.

Üst solunum yollarının temel organı olan burun, sahip olduğu çok özel yapı sayesinde, dış ortamdan alınan havanın nemlendirilmesi, ısıtılması ve filtre edilmesini sağlayarak alt solunum yollarına uygun hale gelmesini sağlar. Bebeklerde yetişkinlere göre daha dar olan burun kanalları, kolayca kuruyup tıkanmalarına neden olur. Bu, endişe verici bir durum olmamakla birlikte bebeğin kaliteli uyku ve yeterli beslenmesi açısından nefes alışverişini burundan sağlaması için önemlidir.

Çoğunlukla mevsim geçişine bağlı üst solunum yolu enfeksiyonlarının sebep olduğu burun tıkanıklığı, doğumsal nedenlerle de ortaya çıkabilir. Doğumsal burun tıkanıklığının en önemli nedeni ise koanal atrezidir. Koanal atrezi, burun ve ağız boşluğunu ayıran ve sonradan yok olması gereken bir membranın varlığını sürdürmesidir. Ayrıca burun içindeki kistler, tümörler ve polipler de doğumsal nedenler arasında sayılabilir.

Burun tıkanıklığının nedenleri

Yeni doğan bebeklerde gelişen burun kurulukları, soğuk mevsimlerde evin yoğun bir şekilde ısıtılması ve yeterince havalandırılmamasından kaynaklanabilir. Ayrıca toz, sigara dumanı, parfüm, kokulu vücut losyonları gibi bazı nazal tahriş ediciler bebeğin burun yapısını etkileyerek tıkanıklığa ve akıntıya sebep olabilir.

Mide içeriğinin yemek borusu ve solunum yollarına geri kaçışı olarak adlandırdığımız reflü de burun tıkanıklığının önemli sebeplerinden biridir. Bebeklerde bronşit, kulak enfeksiyonu ve burun tıkanıklığı gibi sorunlar sık tekrarlıyor ve nedeni henüz bilinmiyorsa reflü hastalığı mutlaka araştırılmalıdır.

Bebeklerde basınç yoluyla burun salgılarını dışarı atma yani sümkürme yeteneği henüz gelişmediği için bebeğin sağlıklı gelişiminin en temel faktörleri olan kaliteli uyku ve yeterli beslenmeyi sağlamak adına anne babaların bebeğin burnunu yoğun mukus tabakasından temizlemeye özen göstermeleri gerekir. Ancak bu süreçte mutlaka doktoruyla görüşülmeli ve tıkanıklığına eşlik eden başka sorunların olup olmadığı öğrenilmelidir.

Burun tıkanıklığının önlenmesi

Tuzlu su: Bebeklerde burun tıkanıklığını gideren en basit yöntem doğal tuz solüsyonudur. Bebeğiniz altı aylıktan küçükse, bir bardak suya bir kaşık tuz karıştırarak her burun deliğine birkaç damla damlatın. 30 40 saniye sonra temiz ve steril bir şırınga ile burnunda tıkanıklığa neden olan mukusu kolaylıkla çıkarabilirsiniz.
Nem oranına dikkat edin: Çoğunlukla kapalı ortamlarda bulunan yeni doğan bebeklerin ortamdaki nem düşük olduğunda, burun dokusunda bulunan ve zararlı mikroorganizmaları süzmeye yarayan küçük tüyler etkilerini gösteremezler. Dolayısıyla evinizi düzenli aralıklarla havalandırmaya özen gösterin. Gerekirse buhar makinesi gibi nemlendirici destekler de kullanabilirsiniz.
Yastığını hafifçe yükseltin: Bebeğinizin burnu tıkalıyken yatağın başını yastık destekleriyle yükseltebilir ve bebeğinizin hafif dik şekilde uyumasını sağlayabilirsiniz.
Burun Aspiratörleri: Doktor önerisiyle kullanabileceğiniz aspiratörler bebeğinizin burnundaki fazla mukusun çekilmesine ve bebeğin solunumunu rahatlatmaya yardımcı olur.

Sonradan oluşan burun tıkanıklığının en sık nedenlerinden birisi ise geniz etidir. Özellikle tekrarlayan alerjik reaksiyonlar da geniz eti problemini arttırabilir. Geniz eti dokusu normalde her çocukta bulunan 2 yaş civarı büyümeye başlayıp 7-8 yaş sonrasında küçülme sürecine giren ve 12-14 yaşına gelindiğinde kaybolan lenfoid bir yapıdır. Geniz eti büyük olan çocuklar geceleri sesli nefes alıyor, hatta horluyor olabilir. Geniz eti nedeniyle burun tıkanıklığı sorunu yaşayan çocuklarda yüz kemiklerinin gelişiminde bozulma, sık üst solunum yolu enfeksiyonları ve orta kulak enfeksiyonları gibi problemler de gelişebilmektedir.
Sonuç olarak, burun tıkanıklığı sebebi her ne olursa olsun bebeğin sağlıklı gelişimini olumsuz olarak etkiler. Doktor kontrolünde sebeplere yönelik tedavi seçenekleri ile bebekler rahatlatılmalıdır.