Öz Bakım Becerilerinin Kazanılmasında Destekleyici Aile Tutumu Gerekir

“Öz bakım becerilerinin öğrenilmesi sürecinde dengeli, kararlı ve destekleyici bir aile tutumu oldukça önemlidir.” diyen Çocuk ve Ergen Terapisti Klinik Psikolog Furkan İgci, kendi bakımını yavaş yavaş öğrenen çocukların özgüven gelişimlerinin hızla arttığına dikkat çekiyor. 

Çocuğun gelişim dönemine uygun olarak yapabilmesi beklenen, kendi bakımını ve yaşamını başka  kişilerin yardımına ve varlığına ihtiyaç duymadan sürdürebilmesini sağlayan kişisel bakım becerilerinin tamamına öz bakım becerisi denir.

Giysilerini giyip çıkarabilen, yemeğini yiyebilen, kişisel bakımını kısmen kendisi yerine getirebilen çocuklar örnek olarak verilebilir.  Bebeklikle beraber, her yaş döneminde aşamalı olarak öz bakım becerisi kazanılır. Bu becerilerin kazanılması ve desteklenmesinde bakım veren anne ve babanın, ayrıca çocuğun içinde yetiştiği sosyal çevrenin çok önemli rolü bulunmaktadır.

Çocuğun yeterli gelişimi gereklidir

Öz bakım becerileri, çocuğun bazı alanlarda yeterli gelişimi sağlaması ile ortaya çıkar. Bu alanlar; algılama, dikkat,büyük-küçük kas gelişimi, el-göz koordinasyonu ile özetlenebilir.

Bu noktada destekleyici aile tutumu son derece önemlidir. Desteklenen çocuk sosyal çevresinin verdiği pozitif duygularla birlikte bu becerilerinin anlamını ve yaşamındaki önemini daha kolay kavrar. Bu sayede becerileri algılaması ve içselleştirmesi kolaylaşır ve uyumlu bir birey haline gelir.

Diğer taraftan engelleyici aile tutumları değersizlik ve yetersizlik duygularına yol açıp çocukların suçluluk hissetmesine sebep olabilir. Böylesi bir durumda da uyumsuzluk ve davranış problemlerine yol açıp çocuğun ruh sağlığını etkileyebilir. Dolayısıyla becerilerin öğrenilmesi sürecinde dengeli kararlı ve destekleyici bir aile tutumu oldukça önemlidir.

Temel öz bakım becerilerini kazanan çocuk başkasına ihtiyaç duymadan elini yüzünü yıkar, yemeğini yer, giyinir, tuvaletini yapar.  Böylece ailenin üzerindeki yük de büyük oranda azalır.
Aile içinde çocuğun bakımını üstlenen bireyler, kendilerine daha fazla zaman ayırarak sosyal ilişkilerini artırır. Sosyal etkileşime daha çok girip insanlarla daha sık bir araya gelirler.

Kendi başına yemeğini yiyen, elini-yüzünü yıkayan, tuvalet temizliğini yapan, giysilerini giyen çocuğun özgüveni de bu şekilde artar.

Bu da akademik başarısını, sosyal ilişkilerini, ruh sağlığını, iletişim becerilerini ve diğer gelişim alanlarını olumlu etkiler.