Kardeşi Kıskanmak Doğal Bir Duygu Mu?

Yeni bebeği büyük kardeşe nasıl anlatmalı ya da kardeş kıskançlığını nasıl önlemeli gibi sorular, çok kardeşli evlerde yaşanmıştır. Önemli olan aileye katılan her yeni bireyle dengelerin bir ölçüde de olsa değişeceğini kabul ederek, sabırla hareket etmek. Klinik Psikolog Hülya Üstekidağ Ayna, kıskançlığın doğal bir duygu olduğunu belirtiyor.

Aynı dünyadan gelmiş, aynı batını paylaşmış, aynı bedende büyümüş kişiler için “karındaş” kelimesi kullanılırdı eskilerde. Karındaş, zamanla türeyerek kardeş oldu. Peki, sadece aynı batından gelmek mi bizleri kardeş yapar, kalp birliği de sayılmaz mı? Elbette sayılır! Evlat edinilmek, başka anne babalardan dünyaya gelmek kardeşlik önünde engel değildir. Bunun yanında aynı bedeni paylaşmak müthiş bir birliktelik olabilecekken, tam anlamı ile bir krize de dönüşebiliyor.

Yeni kardeş ve değişen dengeler

Dünyaya gelen bebeğin, ailesinin göz bebeği olmasının ardından aileye katılan yeni üye tüm dengeleri değiştirebiliyor. Hak edilmiş tüm ilgi, sevgi, bakım bölünmek zorunda kalıyor.
Bir çocuğun kardeşinin olması onun için stresli ve travmatik bir hale dönüşebilir. Çünkü çocuk yeni gelen kardeşle beraber oluşacak yeni sınırlara adapte olamayabilir, anne ve babasının ilgisini, sevgisini paylaşmaktan hoşnut olmayabilir. Peki çocuğun kardeşini kıskanması doğal bir duygu mudur?

Elbette dünyanın en doğal duygularından biri kıskançlıktır! Çocuk yeni gelen kardeşini kıskanabilir, onunla ilk etapta temasa girmek istemeyebilir. Çocuk, ergen, yetişkin, ileri yetişkin yaşın kaç olduğunun bir önemi yok, kıskançlık her yaş için hissedilen doğal, kabul edilebilen bir duygudur.

Çocukların verdiği tepkiler

Peki bu kıskançlık durumunda çocuklar nasıl tepki veriyor? Çocuk yeni gelen aile üyesi karşısında gerginliğini saldırgan davranışlarla, bebek gibi davranmaya başlayarak yani bebek gibi konuşmaya, yemek yememeye, ağlamaya ya da bezini çoktan bırakmış çocuk altını ıslatmaya, tekrar bez bağlanmasını istemek gibi davranışlarda bulunarak, sizinle inatlaşarak, önceden davrandığı gibi davranmayarak, sizinle iş birliğine yanaşmayarak gösterebilir.  Bütün ebeveynler için işin içinden çıkılmaz bir hale dönüşüyor gibi durabilir.

Biz bu durum karşısında ne yapmalıyız?  Öncelikle sakin kalmalıyız, çocuğunuzun bu davranışları karşısında sabır göstererek yaklaşmalı, çocuğunuzun hala sevildiğini ve değerli olduğunu bilmesini sağlamalı, iki çocuk arasında kıyaslama yapmaktan kaçınmalıyız. Abla veya abi olduğunu söylemek yerine ona biricikliğini, özel olduğunu, kardeşiyle yeni bir aile olduğunu söylemek daha faydalıdır. Kriz anlarında çocuğunuzla o an konuşmak yerine, sarılıp duygularını yansıtmalı ve onun yanında olduğunuzu hissettirmelisiniz. Kardeşliğin doğasında rekabet olduğunu unutmamalıyız!

Kardeşlerimiz ile kaç yaşında olduğumuz fark etmeksizin hala çatıştığımız noktalar olmuyor mu sizce de? Evlerde kardeş çatışması kaçınılmazdır. Önemli olan bu çatışmanın, rekabetin normal olduğunu kabul edip, öfkelerini sağlıklı bir şekilde yansıtacakları güvenilir bir ortam kurmaktır. Çocuğunuz ile özel oyun saatleri belirleyebilir ve o saati sadece o çocuğunuz ile ilgilenerek geçirebilirsiniz. Çocukların bir birey olarak değer gördüğü, kimseye ekstra bir rol yüklenmediği bir aile ortamı tercih edilmelidir.

Kardeş kıskançlığı durumunda bazen işin içinden çıkılmaz bir boyuta geldiğini fark ettiğinizde, durumu yönetememeye başladığınızda, günlük hayatınızı etkilediğini fark ettiğiniz anda uzmandan destek almanızda her zaman fayda olacağını unutmayın.