Tuvalet Eğitiminde Yapılması ve Yapılmaması Gerekenler

Tuvalet eğitimine başlarken çocuklarla göz teması kurarak konuşulmasını öneren uzmanlar, neler yapmaları gerektiğini adım adım göstermenin faydalı olacağını ifade ediyor. Tuvalet eğitiminde ebeveynlerin kararsız tutumu ve ısrarcı yaklaşımları en sık yapılan yanlışların başında geliyor. Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Ayşe Şahin, konu ile ilgili şunları söylüyor.

Zaman konusunda baskıcı olmamalı

Genel olarak çocuklar 18-36 aylık olduklarında tuvalet alışkanlığı kazanabiliyorlar. Çocuklar ortalama olarak 20 aylık olduklarında tuvalet eğitimine başlayabilmek için yeterli olgunluğa ulaştıkları düşünülebilir. Ancak bazı çocuklar 18’nci ayda bazıları ise 24’ncü ayda bu olgunluğa ulaşabilmektedir. Bireysel farklılıkları göz önünde alırsak çocuklarda tuvalet eğitiminin tam olarak kazanılmasının 3 yaşın sonuna kadar devam edebileceği söylenebilir. 

Çocuğun verdiği 3 önemli sinyal

Mesane kontrolü: Çocuğun gün içinde tuvaletini defalarca az miktarlarda yapmak yerine bir kaç kez ancak yeterli miktarda yapması gerekir. Bezleri 2-3 saat gibi aralıklarla açıldığında kuru kalabilmelidir. Tuvalete gitme ihtiyacını ebeveynlerine mimikleriyle ve duruşuyla ifade edebilmelidir.

Bedensel gelişim: Çocuğun el, parmak ve göz koordinasyonu çeşitli objeleri kavrayabilecek ve söküp takabilecek kadar gelişmelidir. Ayrıca üstünü çıkarmak, ellerini yıkamak gibi temel öz bakım becerilerini yerine getirebilmelidir.

Zihinsel gelişim: Çocuk yüzündeki organları gösterebilmeli, mutfak veya banyo gibi belirli bir yere kendi gidebilmeli, basit işlerde ebeveynlerini taklit edebilmeli, kendisinden istenilen bir oyuncağı getirebilmelidir. Ayrıca isteklerini basit sözcüklerle de olsa ifade edebilmelidir.

Göz teması kurarak konuşulmalı

Çalışmaya başlamadan önce ebeveynlerin çocuklarını karşılarına alarak onun hizasında olup göz teması kurarak konuşmaları gerektiğini söyleyen Şahin, “Artık büyüdüğünü, idrarını ve  kakasını bezine değil, büyükler gibi tuvalete yapabilecek bir duruma geldiği söylenebilir.  Artık bezlenmeyeceği de ifade edilebilir. Tuvalete gitmek, klozetin kapağını açmak, pantolonunu indirmek, oturmak, sifona basmak gibi davranışları nasıl yapması gerektiğinin model olarak gösterilmesi faydalı olacaktır.” dedi.

Sık yapılan yanlışlar!

Çocuğunun hazır olmaması: Aileler bir an önce bezden kurtulmak için çocuk henüz hazır olmadan başlayabiliyorlar.

Ailenin kararsız tutumu: Tuvalet eğitimine başladıktan sonra dışarı çıkma gibi nedenlerle çocuğa tekrar bez takılması, bu tuvalet alışkanlığının öğrenilme sürecini zorlaştırıp uzamasına neden oluyor.

Psikolojik nedenler: Yeni bir kardeşin dünyaya gelmesi ve kreşe başlama gibi süreçler, çocuğun zaten bir sorunla baş etmeye çalıştığı dönemlerdir. Bu dönemlerde tuvalet eğitimine başlamak uygun değildir.

Israrcı tutum: Ebeveynin ısrarcılığı çocuğun inatlaşarak istenen davranışı yapmasına engel olabilir. Problemler olsa da sabırlı ve sağduyulu bir tutum bu alışkanlığın kazanılmasına destek olacaktır.