Anne Babalar! Tuvalet eğitimine hazır mısınız?

Tuvalet eğitimi anne babaların en fazla uğraş verdikleri konulardan biri. Doğru zamanı bilmek, doğru yöntemi belirlemek, doğru materyalleri kullanmak... Bunlar kadar bir diğer önemli nokta da anne babaların bu eğitime kendilerini hazırlamaları. Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Seda Aydoğdu’dan tuvalet eğitimine başlarken anne babaların bilmesi gerekenler ile ilgili bilgiler aldık.

Çocuklarımızı tuvalet eğitimine alıştırırken yaptığımız en büyük hatalar her zaman çocuklarımızın hazır olma durumuna göre hareket etmemizdir. Halbuki sadece tuvalet eğitiminde değil, birçok davranışı çocuklarımıza kazandırmak istediğimiz zaman önce anne, baba veya bakım veren kişi olarak “Acaba ben bunu çocuğuma öğretmek için hazır mıyım?” sorusunu kendimize sormalıyız.

Küçük kazalar olabileceğini baştan kabul etmelisiniz

Çocuklarını tuvalet eğitimine alıştıran ebeveynler bir süreliğine kendilerini sosyal ortamlarından izole etmekte ve bu davranış öğrenilene kadar ev ortamında vakit geçirmektedir. Bu durum aileler için zorlayıcı olurken üstüne birde küçük kazalar eklendiğinde süreç daha da zorlayıcı olmaktadır. Bu sebeple anne ve babalar bu sürece başlamadan önce kendilerini hazırlamalı ve bir süreliğine evde daha çok vakit geçirirken küçük kazalara karşı toleranslarını arttırmalıdır.

Çocuğunuzun hazır olduğunu nasıl anlayacaksınız?

Çocuğumuzun eğitime hazır olduğunu anladığımız ve bundan emin olduğumuz zaman süreç biz ebeveynler için çok daha rahat ve kolay geçebiliyor. Buradaki kritik nokta çocuğumuzun gelişimsel olarak hazır olmasıdır. Gelişimsel ve bilişsel olarak hazır olan çocuklar, tuvalet eğitimini daha kısa sürede öğrendikleri için hem küçük kazaların olma olasılığı ve sıklığı, hem de yıpratıcılığı daha az olacaktır.

Tüm bu süreci başarılı bir şekilde tamamlayabilmek için ebeveynlerimizin bazı ön hazırlıkları tamamlaması önerilmektedir. Öncelikle çocuğumuzun hazır olduğunu anlamamızı sağlayan bazı püf noktaları fark etmemiz gerekmektedir.

• Çocuğumuz tuvalet ihtiyacını bezine yaparken; koltukların arkasına, masaların altına gidip yapmaya başladıysa bu mahremiyet duygusunun geliştiğini göstermektedir.

• Oyun oynarken veya sevdiği bir şeyle ilgilenirken kakasını yapmayı bıraktıysa veya kısa bir süreliğine bile olsa erteleyebiliyorsa bu kas gelişiminin gelişmeye başladığını göstermektedir.

• Çocuğumuz bezini doldurduktan sonra rahatsızlık hissediyorsa ve bu rahatsızlığı sonucu sizlere altını değiştirmenize yönelik tepkilerde bulunuyorsa bu durum tuvalete gitmek konusunda bir yönelim olarak açıklanabilir.

• İstediğiniz zaman kirli bezini çöpe atabiliyorsa, temizini getirebiliyorsa ve alt değiştirme sırasında kendisinden talep edilen görevleri yerine getirebiliyorsa bu durum sorumluluk duygusunun gelişmeye başladığını göstermektedir.

• Gün içerisinde ortalama üç saat kuru kalabilmesi tuvalet eğitimini almaya hazır olduğunu göstermektedir.
Çocuklar tuvaletten korkabilir

Çocuklarımız bazen kakalarını yapmaktan korkmakta ve bu durum tutma davranışı sergilemelerine sebep olabilmektedir. Bu davranış genel olarak iki sebepten dolayı olmaktadır. Eğer çocuğumuz tuvalete değil de bezine yapmak istiyorsa; tuvaletin yapısından ve derinliğinden korktuğu için olabilmektedir. Bu durumda çocuğumuza öncesinde tuvaleti tanıtmak, sifonu çekmesini sağlamak ve oturma kısmını onun fizyolojisine uygun şekilde lazımlık alarak daraltmak oldukça önemlidir. İkincisi ise; çocuklarımız kakanın yapısından korkabilmekte bazı durumlarda onu bir uzva benzetebilmektedir. Bu durumda çocuğumuza kakanın yapısı ve doğası hakkında bilgi vermek, normalleştirmek ve kakasını yaptıktan sonra el sallamak gibi davranışlar ile vedalaşmasını sağlamak geçiş sürecini kolaylaştıracaktır.

Çocuğunuzun biyolojik ritmini öğrenin

Tüm bu basamakları istenilen şekilde başarıyla geçebilmek için yapılması gereken en önemli hazırlıklardan biri, şüphesiz ki çocuğunuzun biyolojik ritmini öğrenmenizdir. Gün içerisinde ortalama kaç defa kakasını, çişini yaptığını ve bunları ortalama olarak günün hangi zaman dilimlerinde gerçekleştirdiğini not almanız oldukça önemli.  Çocuğunuzun biyolojik saatine göre onu tuvalete götürmek; çocuğunuz tuvaletini yaparken onun yanında olmak, keyifli vakit geçirmesi için yardımcı olmak tuvaletten korkmamasını sağlayacak ve tuvalet ihtiyacı hissettiği anlarda korkmadan bu ihtiyacını karşılayabilmek için sizden yardım isteyecektir.

Anne babaların kendilerine yönelik yaptığı hazırlıklar, çocuğun biyolojik ritminin öğrenilmesi ve çocuğun gelişimsel olarak bu eğitimi almaya hazır olmasının fark edilmesiyle süreç başarılı bir şekilde tamamlanabilmektedir.