Çocuklarda Öfke Nöbeti Neden Olur?

Ebeveynlerin çaresiz kaldıkları dönemlerden biri de çocuklarının öfkeyle karşılaştıkları ve başa çıkamadıkları durumlardır. İstekleri yerine getirilmediğinde, bazı çocuklar; bağırma, vurma, ağlama gibi yöntemlere başvurabiliyorlar. 

Çocuklar, istedikleri yerine getirilmediği zamanlarda, hayır cevabını almak istemeyebilir ve bunu öfke yoluyla belirtebilirler.

Hayal Kırıklığı, Zorlanma, Engellenme…

Öfke en temel insani duygulardan birisidir. Öfke; hayal kırıklığı, engellenmişlik, zorlanma, çaresizlik gibi birçok durumda ortaya çıkar. Öfke, belirli dozlarda normal olarak kabul edilebilir. Çocukların küçük yaşlardan itibaren öfke duygusunu yaşadıklarını görürüz.

Çocuklarda 1 yaş civarında ise öfke nöbetleri görülebilir. Bu dönem, çocukların ilk adımlarını attığı, çevreyi keşfettiği, bağımsızlık hislerini tanımaya başladığı dönemlerdir. Bu dönemde çocuklardaki ısrarcı ve “hayır” cevabını kabul etmeyen yapı, engellemelerle karşılaşırsa öfke nöbetleri de kaçınılmaz olabilir. 

Peki, aileler bu durumda neler yapabilir? “Çocuğum her istediğini yapmalı ve onu hiç engellememeli miyim”, “Çocuğum neden öfkesini kontrol edemiyor?” gibi sorular akıllarda oluşabilir.

Çocuklardaki dil gelişiminin artması öfke durumunun azalmasında etkili olabilir.  Dil ve konuşmanın, istediklerini ifade etmede etkin bir araç olduğunu keşfeden çocuklar, öfkelerini kontrol etmeye başlayabilirler.

Öfke Nöbetlerinin Nedenleri Nelerdir?

• Çocuklarla ilgili birçok sorununun altında yeteri kadar ilgi gösterilememesi yatıyor olabilir. Çocuk ve aile arasında bağ yetersiz kaldığında, öfke görülebilir. Öfke nöbeti geçiren küçük yaştaki çocuklar, sakinleşemeyebilirler ve ebeveynlerinin ilgisine ihtiyaç duyabilirler.

• Aile ilgilisinin yanı sıra ani değişimler de çocukların öfkeli olmasına neden olabilir. Ebeveynlerden birinin evden ayrılması ya da yeni bir kardeş, öfke nedeni olabilir.

• Uzun süre evde bulunan çocuklarda da öfke nöbetleri görülebilir. Pandemi döneminin etkisiyle birlikte çocuklarda aşırı stres yüklenmesi ve devamında öfke nöbetleri ortaya çıkabilir.

Öfke nöbeti geçiren çocuklara karşı geliştirilen tutumlar oldukça önemlidir. Özellikle ebeveynler tarafından doğru ve tutarlı davranışların sergilenmesi önem taşıyor. Ebeveynler, çocuklarının nelerden etkilendiğini bilirse, öfke nöbetlerini daha ortaya çıkmadan engelleyebilirler.

Çözüm Yolları Nelerdir?

• Ebeveynler, çocuklar için rol modellerdir. Bundan dolayı çocuklarla kurulacak olan doğru iletişim kanalları, onların öfke duygularını tanımalarını ve kontrol altına almalarını kolaylaştırabilir.
• Çocuklarda görülen öfkeye, karşılık vermek öfke halinin dozunu artırabilir. Çocuklarda öfke devam ederken, sakin kalınmalıdır. Çocuklarla konuşarak ya da göz teması aracılığıyla iletişim kurmak yerinde bir davranış olacaktır.
• Çocuklarla kaliteli zaman geçirilmelidir. Kaliteli geçirilen zaman, aile ve çocuk arasındaki bağı güçlendirerek çocukların duygusal dengesini korur.
• Çocuklar öfkelendiğinde, ebeveynler, onların istediklerini anında yerine getirebiliyorlar. Bu davranış, öfkeyi geçici olarak ortadan kaldırabilir ancak çözüm olmadığı gibi öfke davranışının pekiştirilmesine yol açabilir.