Aşırı Sıcaklar Geldi, Nasıl Korunmalı?

Aşırı sıcaklar dünyanın birçok bölgesinde insan sağlığını tehlikeye atan boyutlara ulaşıyor. Türkiye de bu bölgelerden biri… Sıcak hava dalgası, güneş ve sıcak çarpması riskini artırdığından, uzmanlar özelikle risk altında olan hasta yaşlı, çocuk, hamile gibi kişilerin bazı önlemleri almaları gerektiğini belirtiyorlar. 

Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı, Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Haydar Sur, aşırı sıcak havalarda karşılaşılabilecek sağlık risklerini açıklıyor.

Sıcak havalar sağlık risklerini de beraberinde getiriyor

Bu riskler bizzat sıcaklığın oluşturdukları yanında aşırı terleme ile verdiğimiz kayıpları da içerir. Yaz aylarında ezelden beri kış hastalığı diye bilinen gribal enfeksiyonlar da sıklıkla yaşanabilir, hatta daha ağır seyredebilir.

Aşırı sıcaklarda vücudun kendi ısı ayarlama mekanizması bozulabilir

Sıcak havada vücut kendisini terleme ile serinletme yoluna gider. Eğer çok uzun süre çok aşırı sıcağa maruz kalırsak, vücut sadece terleyerek sıcaklıkla baş edemez hale gelir. Bir başka tehlike, aşırı terleme ile aşırı su kaybedilmesi ve vücudun kuruması sonucuna ulaşılmasıdır. Vücudun maruz kaldığı sıcaklık miktarı, terleme ile vücuttan attığımız sıcaklıktan fazla hale gelirse vücudun kendi ısı ayarlama mekanizması bozulur ve vücudun temel yapısındaki sıcaklık artar. Bu durumda sıcaklıkla ilgili tıbbi tablolara ve hastalıklara kapı aralanmış olur. Bunlar arasında sıcağa bağlı döküntüler, sıcaklık krampları, sıcak çarpması ilk akla gelenlerdir.

Hava sıcaklığı arttığında vücutta neler olur?

• Aşırı terleme
• Başlangıçta kırmızı ve kaşıntılı cilt
• Susuzluk hissi
• Baş ağrısı
• Bulantı, kusma ve ishal
• Bitkinlik hissi
• Zihni bulanıklık veya tam konsantre olamama hali
• Kas krampları

Bazı hastalıklara sahip kişiler sıcaklardan daha çok etkileniyor

Sıcaklarda kendine özellikle dikkat etmesi gereken kişiler:
• MS, lupusi romatoid artrit gibi otoimmün hastalığı olanlar
• Astım, KOAH ve alerji hastaları
• Migreni olanlar
• Kalp hastaları
• Artriti olan kişiler

Sıcaklığın çok yükseldiği saatlerde hareket gerektiren işler bırakılmalı

- Öncelikle kişilerin kendilerini en serin yerde en çok zamanı geçirmek üzere programlaması gerekir. 
- Eğer ikindi gölgesi, balkon ve bahçe serinliği, avluyu veya balkonu yıkayıp serinletme gibi imkanlar varsa bunlar es geçilmemeli.
- Pencereler ve kapılar karşılıklı açılarak hava akımı oluşturulmalı ve yoğunlaşan ısı yüksekliği düşürülmeli.
- Mümkünse güneş batmadan evden dışarı çıkılmayarak aşırı sıcağa maruziyet en aza indirilmeye çalışılmalı.
- Sıcaklığın çok yükseldiği saatlerde ev işleri veya diğer hareket gerektiren işler bırakılarak sıcaklığın stresi yükseltilmemeye çalışılmalı.

Fazla yemek ve stres gibi ek yüklerden kaçınılmalı

Fazla yemek yemek, sıcaklarda vücuda ek bir yük daha getirir.

- Hafif meyve sebze ve yiyeceklerle öğünler rahatlatılmalı.
- Serin tutacak giysiler tercih edilmeli.
- Odalar çok güneş alıyorsa bir veya birden fazla güneş perdesi ile içeri gelen ısı enerjisi azaltılmalı.
- Her zamankinden çok daha fazla su içilmeli.
- Terle atılan tuz ve mineralleri yerine koymak adına aşırıya kaçmadan maden suyu içmek de yararlı olabilir. Bu öneriyi tansiyon hastaları fazla abartmamalı, çünkü tuzların aşırı alınması tansiyon dengesini bozabilir.

Kavga edilmemeli, stres ile gelecek ek yüklerden kaçınılmalı ve yoracak eylemlerden uzak durulmalı. İmkânı olanların günde en az 1 veya daha fazla serin duş alması bir çözüm yoludur. Havuz, göl, deniz gibi ortamları bulunan kişilerin suya sık sık girmeleri, ancak suda yoğun hareket ile yüzme seanslarına da limit koymaları akılcı bir yol olacaktır.